Mỗi ngày, hàng trăm triệu người đau khổ vì không “mặc kệ” mà quan tâm quá nhiều thứ. Họ dành cả cuộc đời bị giam cầm bởi những lo lắng vô nghĩa và những lo lắng không cần thiết. Nhưng cuộc sống không nhất thiết phải như vậy.
Trong bài viết này, MARK MANSON (tác giả sách bán chạy nhất của New York Times ba lần với cuốn Nghệ thuật tinh tế của việc không quan tâm) sẽ cùng bạn vượt qua 5 cấp độ của việc “mặc kệ” (hay “Bơ đi mà sống”, “không quan tâm”) đi dần từ thấp lên cao. Bạn sẽ từng bước học cách đối mặt với nỗi sợ của mình, cách ngừng lo lắng về những gì người khác nghĩ, và cách đạt tới cảnh giới hạnh phúc của việc sống vô tư. Đã đến lúc ngừng quan tâm quá nhiều thứ xung quanh và bắt đầu sống cuộc sống của chính bạn thôi.
Cấp độ 1: XẤU HỔ
Trong tâm lý học, có một thứ được gọi là Hiệu ứng Spotlight . Hiệu ứng Spotlight nói rằng tất cả chúng ta đều có xu hướng cho rằng mọi người đang chú ý đến chúng ta nhiều hơn thực tế.
Hãy nhớ lại lần cuối cùng bạn cắt một mái tóc không như ý muốn. Rất có thể bạn đã đi loanh quanh cả ngày và cho rằng mọi người đang nhìn chằm chằm vào thảm kịch về cái cây lau nhà trên đầu bạn. Nhưng thực tế là hầu hết mọi người đều không để ý. Và nếu họ để ý thì chắc chắn họ cũng không quan tâm.
Một trong những câu nói yêu thích của tôi đến từ tác giả David Foster Wallace. Anh ấy nói:
Bạn sẽ ngừng lo lắng quá nhiều về việc người khác nghĩ gì về mình khi bạn nhận ra rằng họ hiếm khi làm vậy.
Là một người lớn lên với nhiều lo lắng về xã hội , ý tưởng này thực sự sâu sắc đối với tôi. Nhưng vấn đề là chỉ ý tưởng thôi thì chưa đủ, bạn phải bước ra ngoài thế giới và trải nghiệm nó. Bạn phải bước ra ngoài và thử thách Hiệu ứng Tiêu điểm (Spotlight) của chính mình.
Điều đó có nghĩa là bạn phải mặc bộ đồ kỳ cục và đi dạo ở trung tâm mua sắm? Không, không nhất thiết phải vậy (mặc dù tôi sẽ không ngăn cản bạn). Nhưng nó có nghĩa là bạn phải làm điều gì đó .
Bạn phải thử thách chính mình. Bạn phải đặt mình vào những tình huống không thoải mái trước mặt người khác và chứng minh với bản thân một cách thuyết phục rằng không ai chú ý, không ai quan tâm.
Chịu đựng sự xấu hổ là nền tảng của việc không quan tâm. Khoảnh khắc bạn nhận ra rằng chẳng có ai quan tâm đến điều đó, đó là khi bạn đã chinh phục được Cấp độ Một của việc “mặc kệ”.
Cấp độ 2: TỪ CHỐI
Nếu việc sẵn sàng trông giống một tên ngốc là bước đầu tiên để “mặc kệ” thì bước tiếp theo là sẵn sàng đối mặt với sự từ chối.
Không quan tâm người lạ nghĩ gì là một chuyện, nhưng còn những người bạn thực sự quan tâm thì sao? Bạn có sẵn sàng nói những điều mà bạn bè và gia đình bạn có thể không chấp nhận không? Bạn có cảm thấy thoải mái khi có những cuộc trò chuyện khó khăn không? Bạn có sợ làm mình xấu hổ khi bị từ chối hẹn hò không ?
Những người quan tâm quá nhiều sẽ không thành công khi bị từ chối. Lòng tự trọng của họ được bao bọc bởi sự chấp thuận của xã hội đến mức họ thấy sự từ chối là không thể chấp nhận được và cố gắng hết sức để tránh điều đó, thường là bằng cách diễn xuất như diễn viên. Họ xem mọi tình huống xã hội dưới góc độ “Tôi phải nói hoặc làm gì để khiến mọi người thích mình?” Và sau đó họ cố gắng nói hoặc làm điều đó.
Đây là một cách sống tồi tệ vì nhiều lý do. Đầu tiên là nó vô cùng căng thẳng. Mọi tương tác xã hội về cơ bản đều giống như một kỳ thi ở trường, nơi bạn phải nói và làm những điều chính xác để đạt được kết quả.
Nhưng lý do thực sự là nó ngăn cản bạn có được những mối quan hệ lành mạnh ngay từ đầu. Ngay cả khi bạn thực hiện đúng cách và khiến mọi người thích bạn, bạn sẽ không bao giờ hoàn toàn tin tưởng rằng họ thích bạn vì bạn .
Bước đột phá lớn đối với hầu hết mọi người đều đến khi cuối cùng họ bỏ qua màn kịch và nắm lấy bản chất trong các mối quan hệ của mình. Khi họ nhận ra rằng dù họ có thể hiện tốt đến đâu thì cuối cùng họ cũng sẽ bị ai đó từ chối, họ cũng có thể bị từ chối vì con người thật của mình.
Khi bạn bắt đầu tiếp cận các mối quan hệ một cách chân thực, bằng cách không hối lỗi về con người mình và sống với kết quả, bạn nhận ra rằng mình không cần phải đợi mọi người chọn mình, bạn cũng có thể chọn họ.
Và điều này thay đổi mọi thứ cuộc đời bạn
Cấp độ 3: CHỈ TRÍCH
Sự thật là bạn chẳng thể làm hài lòng được tất cả mọi người.
Bạn làm bất cứ việc gì cũng sẽ bị ai đó chỉ trích và nói xấu. Bạn phải học cách sống với điều này, và hiểu rằng sự chỉ trích là một phần của thành công. Sự tôn trọng và ngưỡng mộ bạn có được sẽ luôn đi kèm với một lượng ý kiến trái chiều, có khả năng hạ gục bạn nếu bạn không vững tâm. Vì vậy, lần tới bị người khác chỉ trích, bạn hãy làm thế này:
- Nếu tôn trọng người đó, hãy lắng nghe và cải thiện bản thân.
- Nếu người đó chẳng là gì với bạn, thì mặc kệ họ luôn đi. Quan tâm làm cái gì?
Lời chỉ trích chẳng qua cũng chỉ là thông tin mà thôi. Nếu nó không phải thông tin hữu ích về bạn, thì nó cũng cho bạn thông tin hữu ích về họ. Thế thì sao bạn phải tránh nó?
Cấp độ 4: THẤT BẠI
Điều đáng kinh ngạc sẽ xảy ra khi bạn ngừng quan tâm xem người khác nghĩ gì về mình – đó chính là nội dung của Cấp độ 1 đến 3 – nó mang lại cho bạn quyền tự do để thất bại .
Tất cả những điều bạn tò mò, tất cả những cuộc phiêu lưu mà bạn từng mơ ước nhưng lại quá sợ hãi để theo đuổi, tất cả đột nhiên mở ra trước mắt bạn vì bạn đã ngừng quan tâm xem mọi người sẽ nói gì về bạn nếu bạn thất bại.
Bạn không còn quan tâm gia đình sẽ nói gì nếu bạn bỏ công việc tồi tệ của mình và không tìm được công việc nào tốt hơn , vì vậy bạn cứ việc bỏ việc. Bạn không còn quan tâm nếu mình tham gia một lớp breakdance và nhảy tệ đến mức bạn trở thành trò đùa của mọi người, vì vậy bạn sẽ vẫn tiếp tục và luyện tập.
Vấn đề là thế này: không thành vấn đề nếu bạn thất bại. Điều quan trọng là bạn làm gì . Cuộc sống diễn ra là quá trình chứ không phải kết quả.
Hầu hết chúng ta đều hướng quá nhiều đến kết quả và không đủ định hướng vào quá trình, và tôi nghĩ phần lớn điều này xuất phát từ cách chúng ta được nuôi dạy. Bạn lớn lên và được khen thưởng khi đạt điểm A trong bài kiểm tra hoặc nhận được ngôi sao vàng trong các hoạt động. Mọi thứ đều xoay quanh việc “Bạn có thể đạt được kết quả này không? Và sau đó chúng tôi sẽ thưởng cho bạn.”
Nhưng sự thật của vấn đề là cuộc sống không thực sự diễn ra như vậy. Trên thực tế, theo nhiều cách, cuộc sống trao thưởng cho sự sẵn sàng thất bại, cuộc sống trao thưởng cho người sẵn sàng làm bản thân xấu hổ một chút, sẵn sàng chấp nhận rủi ro , sẵn sàng làm dở một việc gì đó trong thời gian lâu nhất có thể rồi tự nhiên giỏi việc đó.
Vậy để tôi hỏi bạn, có việc gì bạn làm rất tệ nhưng lại không hề hối hận? Việc gì khiến bạn hạnh phúc dù làm nó dở tệ, bởi nó cho bạn niềm vui trong cuộc sống?
Hãy tìm ra và làm việc đó. Kể cả nếu thất bại một cách ngoạn mục, chí ít bạn đã làm được điều gì đó ý nghĩa, và có một câu chuyện để “flex” với con cháu mình sau này.
Cấp độ 5: MẶC KỆ
Chúc mừng. Các bạn của tôi, chúng ta đã đạt đến đỉnh cao. Không nản lòng trước sự bối rối, từ chối, chế giễu hay thất bại, chúng ta đã đạt được sự tự do hoàn hảo để không tổn thương chính mình.
Một cuộc sống không có điều gì đáng lo ngại là một cuộc sống không có áp lực, không có sự hối tiếc. Đó là một cuộc sống tự do, làm bất cứ điều gì bạn muốn làm, trở thành bất cứ ai bạn muốn.
Hãy nhìn xem, bạn và mọi người bạn biết sẽ chết một ngày nào đó . Vậy bạn đang chờ đợi cái quái gì vậy? Mục tiêu đó bạn có, ước mơ đó bạn giữ cho riêng mình, bạn gặp người bạn muốn gặp. Bạn đang để điều gì ngăn cản bạn? Làm đi và mặc kệ những thứ khác.
Bởi vì nghiêm túc mà nói, ai quan tâm chứ?